Για το περιεχόμενο του σχολείου

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί παρέμβαση συνέδρων στο 13ο συνέδριο της ΟΛΜΕ, που πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα.

 Οι εκπαιδευτικοί, αν πραγματικά ανοίξουμε και ένα τέτοιο μορφωτικό κίνημα, θα οδηγηθούμε να προτείνουμε άλλα πλαίσια «προγράμματος σπουδών», άλλο περιεχόμενο στη διδακτέα ύλη και με άλλη δομή, έτσι που να ικανοποιεί όχι τις ανάγκες της εμπορευματικής παγκοσμιοποίησης, αλλά αυτές της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Πολύπλευρη και ολοκληρωμένη Γνώση επομένως, στην υπηρεσία του λαού και του τόπου, όπως έλεγε κι ένα παλιό σύνθημα της αριστεράς, που θα απευθύνεται στην όλη ανθρώπινη φύση των μαθητών μας.

Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποβλάκωσης

Βρισκόμαστε, επομένως, μπροστά σε έναν εκπαιδευτικό μεσαίωνα, όπου οι αριστοκρατίες κρατούν για τον εαυτό τους την μόρφωση παραδίδοντας τις «μάζες» αβοήθητες στο έλεος της αμάθειας. Το εύρος του φαινομένου και η λειτουργία του σε ό,τι αφορά στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα το καθιστά ένα από τα κεντρικότερα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν όλα τα εκπαιδευτικά κινήματα από εδώ και πέρα. Ταυτόχρονα, βέβαια, αποτελεί μία καλή, κοινή, πραγματική βάση για να συναντηθούν επιτέλους κινήσεις από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και να ενώσουν την φωνή τους εναντίον της, υπερβαίνοντας τον συντεχνιασμό τους και θέτοντας για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό ένα ζήτημα που αφορά μεν την εκπαίδευση αλλά ενδιαφέρει ολόκληρη την κοινωνία…

Άμεση απελευθέρωση του συναδέλφου μας Παναγιώτη Κ.!

Στις 05/05 και ενώ εξελισσόταν πάρτυ του Ραδιοφωνικού Σταθμού «1431» ομάδες επιτέθηκαν έξω από τον χώρο του πανεπιστημίου καίγοντας και προκαλώντας φθορές σε αυτοκίνητα. Ώρες μετά, η αστυνομία προσήγαγε τον φοιτητή Χημικών Μηχανικών Παναγιώτη Κ., ενώ γύριζε σπίτι του.

Αργότερα, στο Τμήμα, και όταν ανακάλυψαν πως ο συγκεκριμένος ήταν ανάμεσα στους 61 συλληφθέντες της 6/03/07, και συγκεκριμένα στους 49 που αθωώθηκαν πανηγυρικά και ομόφωνα από το δικαστήριο, τον κράτησαν απαγγέλλοντας κατηγορίες για 5 πλημμελήματα και 2 κακουργήματα. Μοναδικό τεκμήριο ενοχής, σύμφωνα με τους αστυνομικούς, είναι τα πράσινα παπούτσια του φοιτητή τα οποία είναι ίδια μ’ εκείνα ατόμου που συμμετείχε στα επεισόδια της 05/05.
Στις 08/05, ο Π.Κ. περνάει από τον ανακριτή, όπου παρουσιάζονται από τον συνήγορο υπεράσπισης αδιάσειστα στοιχεία (βίντεο των επεισοδίων και του πάρτυ, που αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο Π.Κ. δεν συμμετείχε στα επεισόδια) αθωότητας. Παρόλα αυτά, προς γενική κατάπληξη όλων η ανακρίτρια αποφασίζει την προφυλάκισή του, μέχρι να διεξαχθεί η δίκη.
Μπροστά σ’ αυτό το καταφανέστατο όργιο καταστολής έχουμε να σημειώσουμε τα ακόλουθα:

*Πρόκειται περί ενός πρωτοφανούς κρούσματος ρεβανσισμού της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία απλώς εκδικείται για το γεγονός ότι το δικαστήριο που αθώωσε τους 49, απέστειλε για ένορκη διοικητική εξέταση την δικογραφία, προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες στην ΕΛ.ΑΣ. για τις συλλήψεις.

*Η σύλληψη και η κράτηση του Π.Κ. έχει πολιτικά κίνητρα, αποσκοπεί, κρατώντας σε ομηρία τον 18χρονο συνάδελφό μας, να ταυτίσει όσους συμμετείχαν στο φοιτητικό κίνημα, με συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους που έχουν αναδείξει την κάθετη αντιπαράθεση με την αστυνομία σε αυτοσκοπό και που δρουν πραξικοπηματικά στις παρυφές των εκδηλώσεων και των κινητοποιήσεών του, επιβάλουν αυταρχικά τις δικές τους πρακτικές και λογικές. Σκοπός: Η περιθωριοποίηση του κινήματος από την φοιτητική κοινότητα και την κοινωνία.

*Η δράση αυτών των πολιτικών ομάδων, η «στρατηγική της έντασης» έναντι της Αστυνομίας, έχει σήμερα καταστροφικές συνέπειες για οποιαδήποτε προσπάθεια συλλογικής κινητοποίησης. Πραγματοποιείται ερήμην της κοινωνίας, περιθωριακά, δίχως μαζική στήριξη και συμμετοχή, ενώ προκαλεί διαρκώς την ένταση της καταστολής σε επίπεδα που κανένας σήμερα δεν μπορεί να αντιπαρέλθει. Η περίπτωση του Π.Κ. είναι χαρακτηριστική. Έπειτα από αυτό το όργιο της ηλιθιότητας και του αυτισμού 15 ατόμων, το βράδυ του Σαββάτου 05/05, ένας συνάδελφός μας βρίσκεται στην φυλακή, την ίδια στιγμή που η κινητικότητα στα πανεπιστήμια υποχωρεί, μην μπορώντας να τροφοδοτήσει μία κίνηση αλληλεγγύης αντίστοιχη των γεγονότων που προέκυψαν.

*Τέλος, πρέπει πάντοτε στο πίσω μέρος του μυαλού μας να έχουμε ότι, πέρα από την συγκεκριμένη βεντέτα με τους κύκλους των «συγκρουσιακών», η καταστολή θα ενισχυθεί στο φόντο των πολλαπλών αδιεξόδων που έχει προκαλέσει η εξάντληση του εκσυγχρονιστικού προγράμματος διακυβέρνησης των ελίτ. Όταν τα «κόμματα εξουσίας» αδυνατούν να δώσουν λύση στην εκπαιδευτική, την κοινωνική, την οικονομική και την εθνική κρίση της χώρας, τότε οι κοινωνικές συνέπειες αλλά και η λαϊκή δυσαρέσκεια θα τείνουν να αντιμετωπίζονται με την πυγμή και την βία. Ούτως ή άλλως, το διεθνές κλίμα ευνοεί ιδιαίτερα την ανάπτυξη των κατασταλτικών μεθόδων και της επιτήρησης. Η «στρατηγική της έντασης» που έχουν επιλέξει οι συγκεκριμένοι χώροι, βέβαια, επιταχύνουν αυτήν την πορεία.

Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση, εμείς δεν έχουμε να πράξουμε τίποτε άλλο πέρα από το να απαιτήσουμε την άμεση αποφυλάκιση του Παναγιώτη Κ. αλλά και την άμεση διεξαγωγή της δίκης του, έτσι ώστε ν’ αποδειχθεί περίτρανα η σκευωρία των διωκτικών αρχών.

Από εκεί και πέρα, επισημάνουμε την ανάγκη να υπάρξει ένας πλήρης διαχωρισμός με τους «φετιχιστές της βίας» πριν ακόμα η δράση τους προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά σε οποιαδήποτε απόπειρα συλλογικής ενεργοποίησης και δράσης.

Ομάδα για ένα εναλλακτικό πανεπιστήμιο

Επιστολή: Μαθήματα στα ανώτατα εκπαιδευτικά Fast Food

Λάβαμε την παρακάτω επιστολή από την Ευγενία Σαρηγιαννίδη. και την «σηκώνουμε» στο μπλόγκ:

Επιχειρώντας να είναι μέσα στο πνεύμα των ημερών, τα ΑΕΙ της χώρας αποφάσισαν την “Ανάσταση” των “νεκρών” πανεπιστημίων και των παρ’ ολίγον απολεσθέντων εξαμήνων και εξεταστικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Πάντειο Πανεπιστήμιο, από το οποίο, άλλωστε, έχω και προσωπική πείρα.

Με απόφαση της Συγκλήτου καθορίστηκε η “fast food” αναπλήρωση μαθημάτων, χαμένων κατά τα 3/4 τους. Για το Πάντειο, η ολοκλήρωση του χειμερινού εξαμήνου θα πραγματοποιηθεί μέσα σε 10 μέρες (11-21/04), ενώ το εαρινό εξαμηνο θα διαρκέσει 2 μήνες (23/04 – 23/06). Όσον αφορά στις εξεταστικές, εκείνη του εαρινού “εξαμήνου” θα διεξαχθεί μέσα σε 2 εβδομάδες (25/06 – 7/07) και εκείνη του χειμερινού μέσα σε 3 εβδομάδες (9 – 31/07). Το προαναφερθέν σουρεαλιστικό πρόγραμμα, που βαφτίζει εξάμηνα τα δίμηνα και αναπληρώνει μαθήματα μετά από τρεις μήνες “πνευματικής ξηρασίας”, έρχεται να προσυπογράψει και αυτό με τη σειρά του τους “ειλικρινείς και επίπονους αγώνες” των φοιτητών και των καθηγητών τους.

Η επανάσταση κόπασε, οι πορείες σταμάτησαν και οι καταλήψεις διακόπηκαν σαν μια φούσκα που έσκασε, μα ουδείς πρόσεξε το “μπαμ” μέσα στον κρότο και τη φασαρία τόσων βαρελότων. Αλήθεια, πού να βρίσκονται οι προστάτες και οι υποστηρικτές της “αληθινής Εκπαίδευσης, που ούτε εκπτώσεις υφίσταται, ούτε ξεπουλιέται”, να βγουν στον δρόμο και να βροντοφωνάξουν πως “η γνώση δεν είναι εμπόρευμα”; Μήπως εννοούσαν, και δεν το είχαμε καταλάβει, πως “η γνώση είναι ένα εμπόρευμα του οποίου πρέπει να κατέχουμε το μονοπώλιο”; Και το “πολλά υποσχόμενο φοιτητικό κίνημα” δεν θα έπρεπε να διαμαρτυρηθεί εντόνως και να μην επιτρέψει να συμβεί ο εξευτελισμός της διαδικασίας του μανθάνειν, με “γνώσεις” σε οικονομικές συσκευασίες συμπυκνωμένες σε μορφή χαπιού; Τα πτυχία, για την αξία των οποίων φοιτητές και διδάσκοντες τόσο πολύ απέδειξαν ότι κόπτονται, “χύνοντας εβδομαδιαίως το αίμα τους” στους δρόμους της Αθήνας και άλλων πόλεων, τι αντίκρισμα θα έχουν και πόσο θα καλύπτουν στην πραγματικότητα το εκπαιδευτικό και γνωστικό αντικείμενό τους; Δεν προσβάλλει μια τέτοια συγκλητική απόφαση την ευαισθησία τους σχετικά με την επιστήμη που σπουδάζουν; Δεν θα έπρεπε το “φοιτητικό κίνημα” με τις “καλές προθέσεις” και τα βαρύγδουπα συνθήματα να φέρει ως θέμα συζήτησης στις γενικές συνελεύσεις του και να στηρίξει με ανάλογη επαναστατική δράση τον πόλεμο κατά της εξαχρείωσης της Παιδείας, της Επιστήμης και της Εκπαίδευσης;

Άραγε, όλα τούτα έγιναν για να λουφάξουν καταληψίες και απεργοί ακριβώς τη στιγμή που η Παιδεία υφίσταται τη χαριστική βολή, όχι μόνο με την ευρωπαϊκή οδηγία _που υποχρεώνει τη χώρα μας να αποδεχτεί ως ισότιμα με τα δημόσια τα πτυχία των διάφορων ιδιωτικών κολεγίων (που έχουν συνάψει συμβάσεις με διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια που εμπορεύονται τις υπηρεσίες τους) _όχι μόνο δηλαδή με την ντε φάκτο “υπέρβαση” ή καταστρατήγηση του περίφημου άρθρου 16, για τη διατήρηση του οποίου κινητοποιήθηκαν για τόσους μήνες οι φοιτητές_ αλλά και με συγκλητικές αποφάσεις σαν του Παντείου και άλλων πανεπιστημίων, που έρχονται, θα έλεγε κανείς, να επιβεβαιώσουν τη νεοφιλελεύθερη οπτική “αναδιάρθωσης” των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, η οποία ακριβώς επιχειρεί να νομιμοποιηθεί επικαλούμενη την “κατάντια των δημόσιων πανεπιστημίων”; Διότι περί “κατάντιας” πρόκειται, όταν οι Σύγκλητοι των δημόσιων πανεπιστημίων, για να διευκολύνουν τη λήψη πτυχίου από τους φοιτητές τους παίρνουν τέτοιες προκλητικές αποφάσεις _ προκλητικές για τον κοινό νου, αλλά και για το ίδιο το φοιτητικό κίνημα.

Φαίνεται λοιπόν πως το πραγματικό διακύβευμα δεν είναι η “Εκπαίδευση”, αλλά η “βολή μας”, και το σλόγκαν της εποχής ίπταται των συνθημάτων του “φοιτητικού κινήματος”: “Επανάσταση, Παιδεία, Επιστήμη, Πτυχία κ.λπ. χωρίς κόστος”, αυτό βροντοφωνάζει η γενιά που καπηλεύεται κινήματα, επαναστάσεις, πολιτικές ιδεολογίες (συνήθως αριστερές), για να προσδώσει λίγο περισσότερο σασπένς στην κυνική πτυχιοποίηση και συντηρητικοποίησή της.

Φοιτητικά δάνεια όπως λέμε…. ομόλογα!

Την ώρα που ακόμα δεν έχει κοπάσει η συζήτηση για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, ένα σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων έχει ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό στις Η.Π.Α. με αφορμή δημοσιεύματα του Τύπου σύμφωνα με τα οποία υπάρχουν διασυνδέσεις καθηγητών ιδιωτικών πανεπιστημίων με τράπεζες και εταιρείες χορήγησης φοιτητικών δανείων.
Στην υπόθεση εμπλέκονται κορυφαία διευθυντικά στελέχη πανεπιστημίων (οι λεγόμενοι managers που σύντομα θα εισαχθούν και στα ελληνικά πανεπιστήμια), πρυτάνεις, μεγαλοκαθηγητές κολλεγίων και πανεπιστημίων, που παράλληλα με το «εκπαιδευτικό έργο τους» κατέχουν θέσεις σε διοικητικά συμβούλια τραπεζών και άλλων εταιρειών που παρέχουν σπουδαστικά δάνεια. Ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους λάμβαναν παχυλούς μισθούς και πακέτα μετοχών σε τιμές ευκαιρίας. Βασική τους αρμοδιότητα ήταν να προωθούν μέσω των ιστοσελίδων των πανεπιστημίων συγκεκριμένα πακέτα φοιτητικών δανείων, των εταιρειών με τις οποίες συνεργάζονται. Παράλληλα, οι εταιρείες ή οι τράπεζες «λάδωναν» τους διοικούντες τα ιδρύματα για να αποσύρουν τα πανεπιστήμια τους από τα κρατικά προγράμματα απευθείας παροχής δανείων στους φοιτητές.

Οι δικαστικές αρχές των Η.Π.Α. ήδη διερευνούν αυτή την υπόγεια διασύνδεση πανεπιστημίων και πιστωτικών ιδρυμάτων, με πάνω από 400 (!) πανεπιστήμια και κολλέγια να βρίσκονται υπό εξονυχιστικό έλεγχο. Ανάμεσα τους υπάρχουν και μερικά από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Αμερικής όπως το Πανεπιστήμιο της Virginia (που είχε «αναλάβει» η εταιρεία Wachovia), το Πανεπιστήμιο της Alabama (που είχε σχέση με την Region Financial), το πασίγνωστο MIT (που είχε απευθείας συνεργασία με τη Citigroup, το μεγαλύτερο τραπεζικό κολοσσό στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού), το Durham Technical Community College (στο οποίο προωθούσε τα πακέτα της η Sun Trust Bank) και πολλά άλλα.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στη «χώρα της επαγγελίας» η βιομηχανία χορήγησης φοιτητικών δανείων εμφανίζει τζίρο έως και 85 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως! Ποσό διόλου ευκαταφρόνητο αν αναλογιστούμε ότι πριν από δέκα χρόνια η ίδια βιομηχανία δεν απέφερε κέρδη πάνω από 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Βλέπουμε λοιπόν ότι γύρω από τις σπουδές έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία αποκόμισης κερδών, με την αγορά φοιτητικών δανείων να είναι από τις πλέον αναπτυσσόμενες. Εξέλιξη που μόνο τυχαία δεν είναι καθώς τα φοιτητικά δάνεια ως οικονομική δραστηριότητα εμφανίστηκαν δυναμικά με την ιδιωτικοποίηση της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης και τη συνακόλουθη αύξηση στα δίδακτρα.

Είναι τελικά το σκάνδαλο μόνο πρόβλημα των Αμερικανών; Η κοινωνική και πολιτική αντιπαράθεση τον τελευταίο χρόνο γύρω από το χαρακτήρα της εκπαίδευσης στη χώρα μας μάς αναγκάζει να λάβουμε υπόψη τις εξελίξεις. Ακόμα περισσότερο τη στιγμή που οι προωθούμενες αλλαγές στην Ελλάδα είναι προς την κατεύθυνση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας που κυριαρχεί στη Δύση και ιδίως στην Αμερική.

Από αυτή την άποψη δύο βασικά συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν. Το πρώτο έχει να κάνει με το ζήτημα της διαφθοράς (στην εκπαίδευση και όχι μόνο). Το τρέχον σκάνδαλο ήρθε να επισημοποιήσει με τον πλέον τρανταχτό τρόπο ότι η ύπαρξη ή μη διαφθοράς και κακοδιαχείρισης δεν είναι θέμα δημόσιου ή ιδιωτικού αλλά κοινωνικού ελέγχου πάνω στην οικονομική δραστηριότητα. Η άποψη αυτή αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη περίπτωση της χώρας μας όπου το επιχείρημα περί διαφθοράς και κακοδιαχείρισης στο ελληνικό «δημόσιο» πανεπιστήμιο (ουσιαστικά κρατικοιδιωτικό) αποτέλεσε βασικό όπλο των μεταρρυθμιστών. Η επέλαση των ιδιωτικών πανεπιστημίων σύμφωνα με τους «μεταρρυθμιστές» θα εξοβέλιζε την όντως νοσηρή, από άποψη διαφθοράς, κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια. Παρατηρούμε όμως ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην πράξη, ακόμα και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες. Το επιχείρημα περί οικονομικής ορθολογικότητας στα ιδιωτικά πανεπιστήμια μοιάζει σαθρό και κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι με την κυριαρχία των ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας τέτοια σκάνδαλα δεν θα είναι κοινός τόπος. Επομένως το ζήτημα της διαφθοράς στα ελληνικά πανεπιστήμια, που όντως οργιάζει, δεν λύνεται με τη μετάβαση σε μια ιδιωτική εκπαίδευση όπου η διαφθορά απλά αλλάζει μορφή αλλά με τον ευρύτερο έλεγχο φοιτητών και κοινωνικών φορέων στις οικονομικές δραστηριότητες και συναλλαγές του ιδρύματος τους.

Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με το περιεχόμενο της ίδιας της εκπαίδευσης, που πολύ απλά δεν υπάρχει. Τα πανεπιστήμια μετατρέπονται κυριολεκτικά σε επιχειρήσεις όπου βασικός σκοπός όλων των εμπλεκομένων στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι το κέρδος. Οι μόνοι που βγαίνουν εκτός παιχνιδιού είναι οι ίδιοι οι φοιτητές που ουσιαστικά αποτελούν τους καταναλωτές που συντηρούν αυτή τη βιομηχανία της εκπαίδευσης. Κι ας μη μας ξενίζει ο όρος καταναλωτής αφού όπως βλέπουμε (και) η εκπαίδευση πλέον λειτουργεί με τους κανόνες της αχαλίνωτης αγοράς όπου ο καθένας επιτελεί τον ρόλο που του έχει δοθεί. Σε αυτό το πλαίσιο καταλαβαίνει κανείς πόσο βάρος αφιερώνεται στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης.

Φυσικά όλα τα παραπάνω δεν αφορούν μόνο την Αμερική αλλά όλες τις χώρες όπου κυριάρχησε η ιδιωτική εκπαίδευση. Οι συνέπειες αυτών των επιλογών φαίνονται σε όλη τη Δύση. Θα αποτελέσει η Ελλάδα εξαίρεση; Επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω.

Κούμαν

Κυκλοφόρησε το 1ο φύλλο του εντύπου.

Κυκλοφόρησε το πρώτο μας φύλλο. Το παρακάτω, αποτελεί το εισαγωγικό κείμενο της έκδοσης, έναν πρώτο απολογισμό του φοιτητικού κινήματος των τελευταίων οκτώ μηνών….

Αντί προλόγου: Ρήξη και Συνέχεια

Το έντυπο αυτό συζητήθηκε, σχεδιάστηκε και προετοιμάστηκε από μια ομάδα φοιτητών –προπτυχιακών και μεταπτυχιακών– που συμμετείχαν στο φοιτητικό κίνημα ως «ανένταχτοι». «Ανένταχτοι», όχι γιατί δεν επιθυμούν μια οργανωμένη παρέμβαση, ούτε γιατί επιδίωκαν να παραμείνουν οι κινητοποιήσεις σε μια συντεχνιακή λογική. Αλλά γιατί οι ήδη υπάρχοντες σχηματισμοί δεν κατάφεραν ούτε στο ελάχιστο να μας εκφράσουν_ όπως και δεν μας εξέφραζε η στρατηγική, η τακτική και ο λόγος που όλοι αυτοί διαμόρφωναν για το κίνημα. Έτσι, καθ’ όλη τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, μας χαρακτήρισε μια τοποθέτηση λίγο έως πολύ σχιζοφρενική.

Αφ’ ενός, όντως, είχαμε να κάνουμε μ’ ένα κίνημα αυθεντικό. Τούτο καταδεικνύεται από τη μαζικότητά του, τη διάρκεια των κινητοποιήσεων και την επιμονή των φοιτητών. Πολύ περισσότερο από το Άρθρο 16 και τον Νόμο Πλαίσιο, οι φοιτητές κινητοποιήθηκαν στη βάση ενός αισθήματος γενικευμένης ανασφάλειας που προκαλεί κάθε πτυχή αυτής της χώρας: από την εργασιακή ανασφάλεια, μέχρι το αίσθημα της μειονεξίας που νιώθει κάθε πολίτης όταν ζει σε μια δημοκρατία όπου νόμος είναι το δίκιο των ελίτ και των ξένων πρεσβειών.

Από την άλλη, όλα τα πολιτικά του στοιχεία υπήρξαν –για να μην πούμε τίποτε χειρότερο– άκρως απογοητευτικά. Από πού να ξεκινήσουμε; Από τις κινητοποιήσεις απουσίαζε οποιαδήποτε μορφή κριτικής στην ίδια την πραγματικότητα ενός απαξιωμένου, τυπικά δημόσιου, πανεπιστήμιου. Στο εσωτερικό των ιδρυμάτων, καθηγητές και «εκπρόσωποι» των φοιτητών λειτουργούν ήδη με λογικές ιδιωτικο-οικονομικές, υπονομεύοντάς το από τα μέσα.

Η πλειοψηφία των καθηγητών συμπεριφέρονται ως μεσίτες της γνώσης που κατέχουν, πλουτίζοντας από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, τα ερευνητικά προγράμματα των πολυεθνικών και τις «συνεργασίες» με τις φυλλάδες του Μπόμπολα και του Λαμπράκη. Ταυτόχρονα, «συναλλάσσονται ανοιχτά με τους ανακτορικούς», συνωστιζόμενοι στους προθαλάμους των υπουργείων, των νεοαποικιακών «Θινκ Τάνκς» και ΜΗΚΥΟ που δρουν στη χώρα μας.

Οι «ηγεσίες» του φοιτητικού συνδικαλισμού μεσιτεύουν ως μάνατζερ τις ψήφους των φοιτητών στα όργανα της συνδιοίκησης, κάνουν δημόσιες σχέσεις με τους καθηγητές και παζαρεύουν την εκλογή των πρυτάνεων αποκομίζοντας άμεσα και έμμεσα ανταλλάγματα. ήδη συμπεριφέρονται δηλαδή ως τα μικρά αφεντικά, διεκδικώντας μέσα από αυτό το σάπιο σύστημα τις μελλοντικές διευθυντικές θέσεις.

Όσον αφορά στην κοινωνία, τα νοικοκυριά πληρώνουν σε φροντιστήρια, συγγράμματα, διαμονή, σίτιση και στέγαση, για να φοιτήσουν τα παιδιά τους σ’ ένα δημόσιο, υποτίθεται, πανεπιστήμιο. Κι ενώ η ελληνική οικονομία έχει επιτακτική ανάγκη βασικής έρευνας για να συγκρατήσει τη διάλυση του παραγωγικού ιστού τα πανεπιστήμια επιμένουν στον παρασιτισμό, κατευθύνοντας την έρευνα προς τις ανάγκες της Ε.Ε. ή προς όφελος των μεγαλοεργολάβων και των λοιπών μεταπρατών.

Ένα ολοκληρωμένο κίνημα, επίσης, θα κατάφερνε να διαχωριστεί από την συντεχνία των καθηγητών, που βρήκε την ευκαιρία να παρασιτεί από την ορμή των κινητοποιήσεων για να προφυλάξει τα δικά της συμφέροντα.

Έτσι, σ’ όλη τη διάρκεια του κινήματος, πολλοί προγραμματάκηδες καθηγητές κατάφεραν να το παίξουν «αγωνιστές», τσοντάροντας πλάι στα αιτήματα των φοιτητών την κατηγορηματική τους άρνηση για οποιαδήποτε αξιολόγηση του έργου τους, για να καλύπτουν το πραγματικό καθεστώς ασυδοσίας στο οποίο λειτουργούν μέσα στα πανεπιστήμια. Γιατί άλλο είναι να αντιστέκεσαι συγκεκριμένα σ’ αυτή την αξιολόγηση, η οποία μέσω των ιδιωτικο-οικονομικών κριτηρίων προσαρμόζει τα ιδρύματα σε νεοφιλελεύθερες λογικές, και άλλο να εναντιώνεσαι σε οποιαδήποτε αξιολόγηση από τον οποιονδήποτε (π.χ. τους ίδιους τους φοιτητές, τους συναδέλφους ή την ίδια την κοινωνία), υπερασπίζοντας ένα προνόμιο ανάλογο μ’ εκείνα της αριστοκρατίας στον Μεσαίωνα.

Ένα ολοκληρωμένο κίνημα θα κατάφερνε να ξεμπροστιάσει τους υπαίτιους αυτής της κατάστασης και να διεκδικήσει την υπέρβαση αυτών των αδιεξόδων. Θα κατάφερνε να ακουστεί ως μια αυτόνομη φωνή που διεκδικεί πέρα από τους κρατιστές και τους γραφειοκράτες που έχουν ρημάξει το Πανεπιστήμιο, πέρα από τους νεοφιλελεύθερους, τους γιάπηδες και τους τεχνοκράτες της κυβέρνησης και της «αριστερής» αντιπολίτευσης που ετοιμάζονται να το ξεπουλήσουν, ένα πραγματικά δημόσιο πανεπιστήμιο.
Ένα πραγματικά δημόσιο πανεπιστήμιο σημαίνει ένα πανεπιστήμιο το οποίο δεν θα αναπαράγει την σημερινή κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική αθλιότητα της χώρας μας, εκ-παιδεύοντας τους νέους ανθρώπους στο πως μπορούν κι εκείνοι με την σειρά τους να «την βολέψουν» σ’ όλους τους μηχανισμούς που την διαλύουν καθημερινά. Σημαίνει ένα πανεπιστήμιο που τους μορφώνει ολόπλευρα δίνοντας έμφαση τόσο στην εξειδίκευση όσο και στην γενική παιδεία, προκειμένου να συμβάλει στην δημιουργία ολοκληρωμένων ενεργών πολιτών και όχι μοναχικών λύκων-καταναλωτών. Σημαίνει ιδρύματα που χρησιμοποιούν την γνώση και την έρευνα για να βελτιώσουν τις κοινωνικές συνθήκες: να ανασυγκροτήσουν παραγωγικά την χώρα ώστε να βρίσκουμε δουλειά, να προφυλάξουν το περιβάλλον της, να βοηθήσουν ώστε να γίνουν ανθρωπινότερες οι πόλεις μας αλλά και να δώσουν μια αποφασιστική ώθηση στον πολιτισμό και το πνεύμα της χώρας για να βγούμε από το τέλμα της μίζερης ευρωπαϊκής επαρχίας που αναπαράγει κακέκτυπα την μητρόπολη. Σημαίνει τέλος, ιδρύματα που συμβάλουν στην ανασύσταση της αξιοπρέπειας και της ανεξαρτησίας αυτού του λαού, που παραπαίει μέσα στον ραγιαδισμό που τόσο απλόχερα του σερβίρουν σε όλες του τις εκδοχές οι αυτοκρατορικές δυνάμεις του πλανήτη.

Το κίνημα, δυστυχώς, δεν μίλησε για όλα αυτά. Δεν διέθετε καν μια διάθεση διατύπωσης ενός οράματος που να υπερβαίνει τις κυρίαρχες λογικές και να τροφοδοτεί μία συνολικότερη κριτική ως προς το σήμερα.

Για τούτο, μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν οι «πρωτοπορίες» του, οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής ή μη αριστεράς. Αυτές οι δυνάμεις, ενώ για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό οι φοιτητές αποφάσισαν να εξέλθουν των «πέτρινων χρόνων» του ατομικισμού και της αδιαφορίας για τα κοινά και να δημιουργήσουν ένα πολύμηνο κίνημα, δεν κατάφεραν να «ξεκουνηθούν» ιδεολογικά και πολιτικά ούτε κατά το ελάχιστο. Προτίμησαν να βγάλουν ατόφια από τη φορμόλη τα προγράμματα και τον λόγο τους και να τα σερβίρουν διανθισμένα με μια αγωνιστική ρητορεία, η αυταρέσκεια της οποίας θυμίζει τους επετειακούς λόγους των σχολικών εορτών.
Γι’ αυτό και τόσο η στρατηγική όσο και η τακτική που επεξεργάστηκαν υπήρξε τουλάχιστον έωλη, ενώ οι περισσότερες από τις διαδικασίες που έστησαν έπαιρναν την μορφή καρικατούρας. Έτσι, σπάνια κάποιος διέκρινε ψήγματα φαντασίας και δημιουργικότητας στις κινητοποιήσεις, οι οποίες εξαντλούνταν στο τρίπτυχο συνέλευση-συντονσιμός-πορεία· το περιώνυμο «άνοιγμα στην κοινωνία» σήμαινε πολύ περισσότερο την συνδιαλλαγή με τις γραφειοκρατίες της ΓΣΕΕ και πολύ λιγότερο την διάχυση των φοιτητών στις πλατείες, τα εργοστάσια και τους χώρους δουλειάς και τις υποβαθμισμένες γειτονιές· και οι περίφημες «αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες», αντί να αποτελέσουν μαζικούς χώρους ζύμωσης απόψεων, ιδεών και πολιτικών για τις κατευθύνσεις και τον χαρακτήρα του κινήματος γρήγορα εκφυλίστηκαν στην πάλη των «μεγάλων» για τα επουσιώδη, όπως το ποιά μέρα και ώρα θα ξεκινήσουν οι πορείες, για το που και πως θα πάνε κλπ. Γι’ αυτόν τον λόγο, εξάλλου, η ριζοσπαστικότητα πολύ περισσότερο από το να εκφράζει την ρήξη στις ιδέες, τις συμπεριφορές και τον τρόπο ζωής των φοιτητών με την αθλιότητα αυτής της κοινωνίας και την σύγκρουσή τους με τους άρχοντές της, κατέληξε να εκφράζεται μέσα από σύμβολα- «πουκάμισα αδειανά», τον στρατιωτικό βηματισμό και την εθιμοτυπική σύγκρουση των «Ενιαίων Αριστερών» και την κατά κεφαλήν κατανάλωση μολότωφ των «συγκρουσιακών».

Για όλους αυτούς τους λόγους το έντυπο αυτό πατώντας στην «σχιζοφρενική» διάθεση αυτών που το ετοίμασαν, επιθυμεί ταυτόχρονα να συμβάλει σε μία ρήξη και σε μία συνέχεια: την ρήξη με τις λογικές, τις πρακτικές και τις πολιτικές των «πρωτοποριών» που καθήλωσαν το κίνημα στην καχεξία που περιγράψαμε. την συνέχεια της διάθεσης που εξέφρασαν όλο αυτό το διάστημα οι φοιτητές να εγκαταλείψουν την προσωπική τους βολή και να παρέμβουν και πάλι συλλογικά διεκδικώντας αγωνιζόμενοι ένα καλύτερο μέλλον.

Σκοπός μας είναι, λοιπόν, μέσα από τις σελίδες του εντύπου είναι να διερευνήσουμε τους ιδεολογικούς και τους πολιτικούς όρους, που θα μας επιτρέψουν να μεταμορφωθούμε από αυτήν την αντιφατική δύναμη με την μεγάλη ορμή σε μία κίνηση που πραγματικά επιθυμεί να καταργήσει την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, εντός κι εκτός των ακαδημαϊκών τειχών…

Ομάδα για ένα Εναλλακτικό Πανεπιστήμιο

Κατεβάστε ολόκληρο το φυλλάδιο σε μορφή pdf